Michael Moor a la Mosfilm.

Michael Moor to bardzo znane w świecie nazwisko. Autor bestsellerów społeczno-politycznych takich jak „Downsize This!”, „Random Threats from an Unarmed American”, „Adventures in a TV Nation” czy „Stupid White Men and other Sorry Excuses for the State of the Nation”. Ma na koncie również głośne i nagradzane filmy („Roger&Me”, „Canadian Bacon”, „The Big One”) oraz produkcje telewizyjne i inne uwieńczone sukcesem przedsięwzięcia, najczęściej związane z tematyką społeczną i polityczną.

Kolejny film Michaela Moore’a FAHRENHEIT 9.11 znany jest już prawie każdemu, przynajmniej ze słyszenia. Jest to film dokumentalny sklejony z wywiadów i archiwalnych materiałów filmowych opatrzonych sugestywnym komentarzem autora. Jego osią jest bardzo ostra krytyka George’a W. Busha oraz jego rodziny, znajomych, współpracowników i całej ówczesnej ekipy republikańskiej. Film koncentruje się na powiązaniach prezydenta i jego „grupy trzymającej władzę” z Arabią Saudyjską a z rodziną Osamy Bin Ladena w szczególności, zarówno przed jak i po ataku na World Trade Center, na ataku na Irak przeprowadzonym na podstawie sfałszowanych oskarżeń o posiadanie broni masowego rażenia i na innych wpadkach republikańskiej administracji. Autor twierdzi, że polityką gabinetu George’a W. Busha kierują interesy wielkich korporacji, niekoniecznie amerykańskich a hasła takie jak demokracja, patriotyzm, prawda i sprawiedliwość są dla tego prezydenta tylko sloganami, zasłoną dymną za którą robi się prawdziwe interesy.

Widza nie obeznanego z zakulisowymi mechanizmami polityki może ten film zszokować, wydać się tendencyjny i przejaskrawiony. Dla widza znającego temat jest tylko fragmentem większej całości nieprawdziwym o tyle, że sugeruje, iż tylko ta administracja jest zła, tylko w USA są takie mechanizmy i w ogóle niefajny jest tylko Bush i jego ludzie. W rzeczywistości tak jest, było i będzie, wszędzie, na każdym szczeblu i w każdym kraju, że pomiędzy ludźmi zaangażowanymi w pracę dla ogólnego dobra są karierowicze i cwaniacy dla których najważniejszy jest pieniądz. Tego niestety ten film w ogóle nie pokazuje. Tym bardziej dziwi takie podejście u reżysera, który bądź co bądź zęby zjadł na publicystyce i sprawach społeczno-politycznych. Po obejrzeniu Fahrenheita 9.11 zrodziło się we mnie przewrotne pytanie, czy to jest niedopatrzenie i zaślepienie, czy też może celowe zniekształcenie. W porównaniu choćby do naszego Pana Wołoszańskiego rzetelność Moora jako dokumentalisty wypada bardzo blado. Film mógłby być bardzo dobry, gdyby pokazał szersze tło zjawisk, nad którymi się rozwodzi, a tak jest wręcz szkodliwy, bo przeciętny odbiorca wyniesie z niego błędne przekonania i fałszywe prawdy. Gdyby w stylu Michaela Moora robic film o trądziku, to cały musiałby być o jednej, straszliwej kroście, bez słowa o tym, w jakim stanie się cała twarz znajduje ani od kiedy trądzik na niej się panoszy. Nie byłoby oczywiście też ani słowa o tym, czy inni mają podobne pryszcze, czy też może jeszcze gorsze. Szczerze mówiąc, gdyby nie angielska wersja językowa i typowo amerykańska fizjonomia reżysera to miałbym wątpliwości, czy Fahrenheit 9.11 nie powstał przypadkiem w znanej wytwórni Mosfilm u naszych towarzyszy zza Buga. Rzetelność i wyczucie toczka w toczkę to samo.

Pytanie najważniejsze. Oglądać czy nie? Dla przeciętnego widza, który politykę zna z dziennika i kampanii wyborczych, a wszystko ocenia w kategoriach czarne lub białe, film ten jest trudny w odbiorze i mogący prowadzić do fałszywego spojrzenia na wiele problemów. Dla zainteresowanych tematem nie dostarczy żadnych rewelacji i po zakończeniu seansu, po chwili spokojnej refleksji, wzbudzi niesmak ze względu na płytkość spojrzenia, powierzchowność sądów, a nawet ewidentne przekłamania. Prawdziwa perełka to Irak pod rządami Saddama Husajna pokazany jako kraj ludzi szczęśliwych, mlekiem i miodem płynący.

Reasumując, jak ktoś koniecznie chce obejrzeć, to może, ale tylko raz, a i to raczej w domu niż w kinie

Wasz Andrew